Indie: miary, wagi monet

nabializm

Nie wiadomo, kiedy zaczęto w Indiach stosować monety, ale z tekstów wedyjskich (choć nie ma w nich bezpośredniego nawiązania do monet) wynika, że najprawdopodobniej były używane już za czasów Maurjów [Dynastia indyjska z Magadhy, panując od czasów Czandragupty Maujri (ok. 322 p.n.e.)], choć jest to często podważana opinia. W Arthaśastrze jednostka monetarna odpowiada ilości złota, srebra czy miedzi, mierzonych w odpowiednio zwiększanych jednostkach krisznala (albo raktika), według następującego wzoru:
- 1 krisznala - od 0,075 do 1,485 g,
- 5 krisznala - 1 masa - od 0,37 do 0,74 g,
- 80 krisznala - 1 suwarna - od 5,92 do 11,85 g,
- 320 krisznala - 1 pala - od 23,7 do 47,7 g,
- 3200 krisznala - 1 dharana - od 237 do 474 g,

Miary dla monet srebra są nieco odmienne:
- 1 krisznala - około 1 g,
- 2 krisznala - około 1raupjamasaka (od 0,148 do 0,30 g),
- 32 krisznala - 1 purana albo dharana (od 2,37 do 4,80 g),
- 320 krisznala - 1 śatamana (od 23,7 do 47,4 g).

Monety z miedzi (albo ze stopów) odpowiadały mierze zwanej karszapana, która odpowiada z kolei miarom w suwarnach ze złota, które mogły się dzielić na 16 albo 20 masa.

Najstarsze monety indyjskie ze srebra lub ze stopu srebra mają najczęściej kształt prostokątny albo kwadratowy,
- 600-303 p.n.e 11,3 g

- 500-350 p.n.e 1,6 g

są dość grube i wybijane z obu stron. Monety ze złota odnalezione jedynie na południu, to małe stemplowane kulki. Pierwsze monety z miedzi były odlewane. Z czasem pojawiły się formy kwadratowe, potem okrągłe, wybijane do kształtu monet, z jakimś wizerunkiem na rewersie we wgłębieniu. Każdy rejon wybijania monet posiadał swoiste symbole, często były to imiona włdcy, który emitował monety z napisami w alfabecie brahmi. Takie monety nazywano często od imienia władcy , określano je także według wizerunku na nich widniejącego. Waraha to złota moneta z Indii Południowych (emitowana przez Czalukjów z Widżajanagaru), na której widniał wizerunek odynca (3,25 do 3,90 g złora).
"Pagoda", złota moneta o podobnej wadze nazwana tak ze względu na wybity na niej wizerunek świątyni, "fanon" (panam) 1/10 wartości pagody i nała miedziana moneta zwana "cash" (od sanskryckiego "kaśa") to najpopularniejsze monety w Indiach Południowych. Istniało jeszcze wiele monet o różnorodnych nazwach.

W epoce Guptów używano jednostki monetarnej dinara
335-370r dinar 7.8 g

Na monecie widać Króla i Królową

a na awersie siedząca Bogini Ambika (Durga)

, choć na płn. zach. wybijano monety wzorowane na greckich. Muzułmanie też mieli swoje monety, np. mohur (aszrafi), wypuszczony przez Akbara. Jednak wszystkie monety indyjskie pomimo różnorodnej wagi, odpowiadają wyżej opisanemu systemowi z Arthaśastry. Gdy do indii przybyli Brytyjczycy, rupia stała się powszechnie obowiązującą jednostką monetarną. Równała się 16 anna z ktorych każda miała po 12 paiśa. ta rupia powstała za czasów Szer Szach Suriego ok. 1542. Był to kawałek srebra o wadze 11 g. Za rządów brytyjskich jedna rupia równała się 2 złotym szyingom (1920), choć wartość ta była różna (w 1873 r. 1 rupia równała się 1 złotemu szylingowi). Od 1957 Indie przyjeły system dziesiętny i rupia stała się jednostką monetarną podzieloną na sto paśa. Pierwsze rupie tego rodzaju wypuszczono w 1962.

niektóre wyjaśnienia terminów:
- Krisznala
Ziarno Abrus precatoriuslin wykorzystywane jako jednostka masy. Jest równe trzem ziarnom jęczmienia, czyli ok. 0,185 g. Jednostka ta używana przez jubilerów. Odpowiada naszemu karatowi. Inna nazwa: raktika, Tamilski: kunrimani; hindi:ratti. Pięć krisznala równa się masa (ok. 1 g), 16 masa to suwarna, 4 suwarna to pala, a 10 pala (albo dharana) waży ok. 380 g.

-Suwarna Złoto ok. jeden purana (3,80g srebra)

-Waraha "Dzik". moneta ze złota o wartości 40 panam, używana w Widżajanagarze od XV do XVII w.

Dinara Jednostka monetarna (pierwotnie termin arabski), używana przez Ibn Batutę w odniesieniu do srebrnych monet z epoki Guptów o wartości 48 karszapana lub 16 sztuk srebra. Za czasów Akbara jeden dinar był złotą monetą o wartości jednego miskala

Mohur Złota moneta wypuszczona przez Akbara, używana jeszcze za czasów Indii Brytyjskich. Wybito na niej wizerunek słońca. W XIX wieku równała się 19 rupiom.
-Pala Jednostka masy równa 8 tola (lub kola). tj. 93,12 g. Pala równa jest także 10 dharana lub jednej katti. Nazywana także satamana, diwasa, kala, ghati.

-Śatamana moneta srebrna w formie płytki ważącej około 50 g. używana na północy Indii, ok. VI w. p.n.e.

wojtekb4

Urocze

Kompletny odlot.
Maciek - uwielbiam takie smaczki Laughing

Wielkie Dzięki.

nabializm

Miło mi że ten artykulik sprawia przyjemność Very Happy

Nigdzie nie znalazłem polskich opracowań ani katalogów na temat monet Dalekiego Wschodu, nie ma stron internetowych po polsku (nie znalazłem) mówiących coś o historii monetarnej Indii. Stwierdziłem że posłużę się domową encyklopedią Indii i zaprezentuję ten wycinek poświęcony miarom i wagom monet.

pozdrawiam,
Maciej