Moneta w Cesarstwie Rzymskim

nabializm

Za pomocą Jean-Claude Fredouille słownik Cywilizacji Rzymskiej, przeczytamy tam o monecie.

Nazwa pochodzi prawdopodobnie od przydomka Junony Moneta (Junona doradczyni: Junona Napominająca), w jej świątyni na Kapitolu mieściła się mennica.
Początkowo funkcję pieniądza pełniło bydło, łacińska nazwa pieniądza pecunia wywodząca się od pecus (łac. bydło). Prawdopodobnie od V w przed Chr. wszedł w użycie pieniądz kruszcowy oparty na funcie rzymskim wagi 327,45g
przeskoczmy dalej, w okres II wojny punickiej.
Wprowadzony został denar (łac. denarius), stał się podstawową jednostką monetarną do III w. po Chr. Jego waga około 4,5g zaczęto również wybijać "wiktoriaty" srebrne monety o wadze około 3,4g Nazwa pochodzi od przedstawień Wiktorii wieńczącej tropajon, umieszczony na rewersie. Również w tym samym okresie II wojny punickiej pojawiły się złote monety zwane statery, wagi ok. 6,8g oraz półstarery czyli 3,4g.
Denar posiadał wartość 10 asów
Kwinar 5 asów
sesterc (bity w srebrze) 2,5 asa.
Od około 140 przed Chr. denar odpowiadał 16 asom.

Juliusz Cezar wprowadził zmiany w systemie menniczym.
Jednostka złota stanowił aureus mniej więcej 8,2 g wartość 25 denarów; srebrny denar 3,89g był wart 16 asów, a brązowy sesterc odpowiadał 4 asom.

August rozbudował zabawę monetarną dalej.
złota moneta aureus 7,79g odpowiada 25 denarom. Denar 3,89g odpowiadał 4 sestercom. Te ostatnie 27g wykonane z mosiądzu i odpowiadały 4 asom, a mosiężne dupondiusy 13,5 g warte były 2 asy.

As około 10,9g był bity z miedzi.
Od czasów Nerona stopniowo obniżano wagę monet, oraz dodawano miedzi do monet srebrnych (tak zwane chrzczenie monet). Gwałtowna dewaluacja monet srebrnych, jaka nastąpiła od czasów Sewera (II/III w n.e) spowodowała że monety przestały być pełnowartościowe. Zaprzestano bić denary wprowadzono do obiegu antoniniany, nominalnie odpowiadające 2 denarom. Aureusy spadły poniżej 3g za czasów Galiena.

Dioklecjan przeprowadził reformę monetarną w 294r chciał ustabilizować aureusy 5,45g wprowadził nową srebrną monetę argenteus około 3,41g i follis około 10g zawierający 5% srebra. Antoninian i denar były monetami brązowymi.

Konstantyn Wielki wprowadził reformę w 311r wprowadzając monetę złotą solidus 4,54g stanowiącą od tego czasu podstawową jednostkę złota w okresie późnego Cesarstwa, jak również w Cesarstwie Bizantyjskim.

To tak z grubsza, ponieważ jest to encyklopedyczna esencja, a wiadomo monety były bardzo płynne jeśli chodzi o wagi w różnych czasach cesarstwa. Polecam kupienie tego słowniczka.

zapraszam zobaczyć ten link o denominacji
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Orpio

Tytułem uzupełnienia trochę rzadszych nominałów: Za Karakali wprowadzono nowy złoty nominał binio - o wartości dwóch aureusów. Polityka wprowadzania podwójnych nominałów (antoniniana, binio) była sposobem na ratowanie budżetu państwa kosztem wartości pieniądza.
Za Trajana Decjusza wprowadzono także podwójną sestercję.
W czasach reform Konstantyna I wprowadzono oprócz argentusa inne srebrne nominały: miliarens i silikwę - ale bite dość rzadko.

Pozdrawiam